Op 31 mei 2022 keurde het college van burgemeester en schepenen de lijst van lokaal waardevol erfgoed principieel goed. Ook de erfgoedverordening en het premiereglement van de erfgoedpremie werden principieel goedgekeurd.
Aan het departement omgeving en de deputatie Vlaams-Brabant werd om een preadvies gevraagd. Beide adviezen waren gunstig. De provincie had één vraag tot aanpassing van de tekst. Ook door de dienst omgeving werden nog enkele aanpassingen bijkomende voorgesteld. Deze opmerkingen werden verwerkt in het ontwerp van 7 maart 2023.
Door verschillende recente aanvragen m.b.t. het plaatsen van gevelisolatie in het Groot-Begijnhof, drong een gedetailleerde studie van de erfgoedwaarde van de afzonderlijke panden en een uitspraak per pand over het behoud van de erfgoedwaarde zich op. Deze aanpassingen werden in het ontwerp van 7 maart 2023 ingevoegd.
Het aangepaste ontwerp werd een tweede maal principieel goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 7 maart 2023.
In mei en juni 2023 werden de eigenaars geïnformeerd door een brief en een informatieavond en alle opmerkingen, fouten en bezwaren konden doorgegeven worden tot 30 juni 2023.
Het definitieve ontwerp van verordening werd met de nodige aanpassingen principieel vastgesteld door het college van burgemeester en schepenen op 22 augustus 2023.
Voor de verordening werd een plan-mer screening opgemaakt (zie bijlage “2 Stedenbouwkundige verordening erfgoed - plan mer screeningsnota”);
Het definitieve ontwerp van verordening werd aan een openbaar onderzoek onderworpen van 4 september 2023 tot en met 3 oktober 2023.
Er werden 11 bezwaren ingediend. Deze zijn toegevoegd in de bijlage (met de naam “2 Stedenbouwkundige verordening erfgoed - overzicht bezwaren openbaar onderzoek”).
Er werd advies gevraagd aan het departement Omgeving Vlaanderen, de deputatie van de provincie Vlaams-Brabant en de GECORO.
Het advies van het departement Omgeving is gunstig geacht, het advies van de provincie Vlaams Brabant is voorwaardelijk gunstig (zie bijlage, met de naam “2 Stedenbouwkundige verordening erfgoed - advies deputatie Vlaams Brabant”)
De GECORO gaf op 19 december 2023 een unaniem gunstig advies (zie bijlage, met de naam “2 Stedenbouwkundige verordening erfgoed - advies GECORO”).
De dienst PORTIVA behandelde de adviezen en bezwaren en geeft hierover advies aan de gemeenteraad (zie bijlage met de naam “2 Stedenbouwkundige verordening erfgoed - behandeling adviezen en bezwaren naar aanleiding van het openbaar onderzoek”). Uit de behandeling volgen enkele summiere aanpassingen aan de verordening (aanpassingen staan in het geel aangeduid in het document van de verordening). Deze aangepaste versie van de verordening wordt nu voor definitieve vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad.
Na definitieve vaststelling door de gemeenteraad wordt het besluit van de gemeenteraad verzonden aan de deputatie en het departement. Indien de verordening door hen niet geschorst dan wel vernietigd wordt, zal deze van kracht gaan na bekendmaking in het Belgisch Staatsblad.
Tegelijk met de erfgoedverordening zal de stad een erfgoedpremie lanceren (zie ander gemeenteraadsdossier).
Gezien de uitdagingen naar de toekomst inzake verdichting, ontharding, het bouwen van bijkomende woningen, het energetisch renoveren, circulair bouwen, het herbestemmen van bestaand patrimonium etc. bevindt de stad Tienen zich op een kantelpunt. Voor de ruimtelijke kwaliteit van de stad, de beeldkwaliteit en de erfgoedwaarde, is het van groot belang om duidelijke regels op te stellen over hoe er moet omgegaan worden met het waardevol bouwkundig erfgoed. Dat kan door middel van lijsten van het waardevol bouwkundige erfgoed, een daaraan gekoppelde erfgoedverordening en een erfgoedpremie.
Daarmee leggen we grote lijnen vast en stellen we specifieke voorschriften op over hoe er omgegaan moet worden met dit waardevol bouwkundig erfgoed. Het doel van de verordening is om de eeuwenlange ontwikkelingsgeschiedenis en het bijhorende bouwkundig erfgoed van de stad Tienen in de toekomst leesbaar te houden in het straatbeeld. Dit betekent geen stilstand. Gebouwen kunnen nog steeds aan de hedendaagse eisen aangepast en verbouwd worden, mits respect voor de belangrijke erfgoedelementen en erfgoedwaarden.
De verordening zorgt ervoor dat bouwheren en architecten ruim op voorhand stilstaan bij de erfgoedwaarde van hun pand. De voorschriften zorgen voor een duidelijk regelgeving waardoor een rechtlijnig beleid kan gevoerd worden. Het zorgt voor een duurzaam behoud van erfgoed. De verordening zal de kwaliteit van de ingrepen aan de gebouwen verhogen. Afbraak van waardevolle panden zal slechts een uitzondering zijn. Al bij al zal het zorgen voor meer rechtszekerheid voor de eigenaars en meer realistische verkoopsprijzen.
De lokale erfgoedpremie (zie ander gemeenteraadsdossier) kan zorgen voor een beperkte financiële ondersteuning voor eigenaars van waardevolle gebouwen. Eigenaars die zorg dragen voor het waardevol bouwkundig erfgoed kunnen dan beroep doen op een ondersteunende premie bij werken aan kleine elementen aan de gevels en daken die zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein. Kleine elementen zoals de verdeling van het schrijnwerk, de kroonlijst, het hekwerk zorgen voor een architecturale verfraaiing van de openbare ruimte.
Indien deze elementen zouden wegvallen, verliest de stad Tienen immers een belangrijk deel van haar eigenheid en herkenbaarheid.
Besluit
Artikel 1: Kennis te nemen van de resultaten van het openbaar onderzoek over het ontwerp van stedenbouwkundige verordening erfgoed en van het advies van de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening en het provinciale advies.
Art. 2: De bezwaren zijn ontvankelijk en deels gegrond conform de bijlage "Stedenbouwkundige verordening erfgoed - behandeling adviezen en bezwaren naar aanleiding van het openbaar onderzoek".
Art. 3: De stedenbouwkundige verordening erfgoed definitief vast te stellen (bijlage "1 Gemeentelijke erfgoedverordening definitief").
Art. 4: De volgende lijst van lokaal waardevol erfgoed vast te stellen, die als bijlage wordt bijgevoegd bij de verordening: